Tim Walz và JD Vance đã đối đầu nhau trong cuộc tranh luận phó tổng thống đầu tiên và duy nhất của cuộc bầu cử này, cả hai xung đột về các vấn đề bao gồm phá thai, chăm sóc trẻ em, chi phí sinh hoạt và các tuyên bố về bầu cử năm 2020 của Trump.
Sau đây là sự thật về một số tuyên bố sai lệch hoặc gây hiểu lầm được đưa ra trong cuộc tranh luận phó Tổng thống hôm thứ Ba 1/10.
Vance về hồ sơ của Harris với tư cách là ‘sa hoàng biên giới’
Vance đã chỉ trích hồ sơ của Harris về biên giới. Ông cho biết: “Điều duy nhất bà ấy làm, khi bà ấy trở thành sa hoàng biên giới được bổ nhiệm, là hủy bỏ các hành động hành pháp của Donald Trump là mở cửa biên giới”.
Nội dung này chứa thông tin không chính xác.
Đầu tiên, bà Harris chưa bao giờ là “sa hoàng biên giới” – đó là thuật ngữ do những người chỉ trích bà đặt ra. Bà có vai trò trong chính quyền Biden trong việc giải quyết các nguyên nhân gốc rễ của tình trạng di cư đến Hoa Kỳ, bao gồm cả tình hình an ninh và bất ổn kinh tế ở các quốc gia Trung Mỹ.
Thứ hai, bà không “hủy bỏ các hành động hành pháp của Donald Trump”. Tổng thống ký các sắc lệnh hành pháp, và bà không phải là tổng thống. Joe Biden đã đảo ngược một số sắc lệnh hành pháp của Trump về biên giới. Ban đầu, ông vẫn giữ nguyên các hạn chế thời Trump được gọi là Đạo luật 42, cho phép Hoa Kỳ từ chối những người nhập cư ở biên giới với lý do ngăn chặn sự lây lan của Covid-19, trước khi cuối cùng dỡ bỏ chúng.
Vance về vai trò của Trump vào ngày 6 tháng 1
Vance đã bảo vệ vai trò của Trump vào ngày diễn ra cuộc nổi loạn tại Điện Capitol Hoa Kỳ. Thượng nghị sĩ Ohio đã chọn một câu trong bài phát biểu của người bạn đồng hành tranh cử của mình vào ngày 6 tháng 1 năm 2021 – trước cuộc nổi loạn.
Theo Vance, Trump “nói vào ngày 6 tháng 1 rằng những người biểu tình nên biểu tình một cách hòa bình”.
Nhưng Trump cũng nhiều lần khuyến khích những người ủng hộ “chiến đấu”.
“Chúng tôi chiến đấu như địa ngục. Và nếu bạn không chiến đấu như địa ngục, bạn sẽ không còn đất nước nữa”, Trump đã nói vào năm 2021.
Vance về Trump và Đạo luật Chăm sóc Giá cả phải chăng
Vance tuyên bố rằng Donald Trump đã củng cố hoặc cứu vãn Đạo luật Chăm sóc Giá cả phải chăng.
Điều đó không đúng.
Cựu tổng thống đã cắt giảm hàng triệu đô la tiền tài trợ để giúp mọi người đăng ký chăm sóc sức khỏe, nhiều lần ủng hộ các nỗ lực tại Quốc hội nhằm bãi bỏ luật và yêu cầu tòa án tối cao hủy bỏ luật.
Vance về người nhập cư và giá nhà
Vance đã hai lần ám chỉ người nhập cư làm tăng giá nhà, mặc dù khi bị ép buộc, ông đồng ý rằng nhập cư không phải là yếu tố “duy nhất” góp phần.
Một phân tích phi đảng phái đã phát hiện ra rằng lời thề trục xuất hàng loạt của Trump sẽ đẩy giá lên cao ở một số lĩnh vực và ảnh hưởng đến tình trạng thiếu hụt lao động. Viện Kinh tế Quốc tế Peterson dự đoán rằng chính sách này sẽ là “một cú sốc lớn đối với nền kinh tế Hoa Kỳ, gây gián đoạn đáng kể trên tất cả các lĩnh vực, đặc biệt là nông nghiệp, khai thác mỏ và sản xuất”.
Vance về lập trường của Trump về phá thai
Vance cho biết Donald Trump đã ủng hộ các tiểu bang tự ban hành luật phá thai.
Vance tuyên bố rằng Trump đã nói rằng “cách thích hợp để xử lý vấn đề này… là để cử tri đưa ra quyết định, để từng tiểu bang đưa ra chính sách phá thai của họ”.
Điều đó không hoàn toàn đúng. Donald Trump đã từ chối nói liệu ông có ký lệnh cấm phá thai toàn quốc trong cuộc tranh luận gần đây nhất hay không.
Walz về tham vọng của Dự án 2025
Thống đốc Minnesota tuyên bố rằng Dự án 2025, bản thiết kế đầy tham vọng từ Heritage Foundation nhằm tái thiết chính quyền liên bang theo nhiệm kỳ thứ hai của Trump, sẽ yêu cầu mọi người phải đăng ký thai kỳ của mình.
Walz cho biết “Dự án 2025 của họ sẽ có sổ đăng ký thai kỳ”.
Tuyên bố đó là sai. Dự án 2025 kêu gọi một số chính sách hạn chế về phá thai, bao gồm đảo ngược việc FDA chấp thuận thuốc phá thai, thu hồi quyền riêng tư cho bệnh nhân phá thai và tăng cường giám sát của Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh đối với phá thai, nhưng không yêu cầu tất cả những người mang thai phải đăng ký.
CDC đã thu thập thông tin về phá thai từ hầu hết các nơi trên cả nước, nhưng báo cáo của họ vẫn chưa đầy đủ vì một số tiểu bang không cung cấp dữ liệu. Dự án 2025 cho rằng CDC nên cắt giảm ngân sách của một tiểu bang nếu tiểu bang đó không cho CDC biết “chính xác có bao nhiêu ca phá thai diễn ra trong biên giới của tiểu bang, ở độ tuổi thai nhi nào, vì lý do gì, tiểu bang cư trú của người mẹ và bằng phương pháp nào”.
Vance nói về những người nhập cư ở Springfield, Ohio
Đề cập đến Springfield, Ohio – nơi một số người nhập cư Haiti mới định cư gần đây – Vance gọi những người nhập cư có tư cách hợp pháp là “bất hợp pháp”.
“Các bạn có những trường học quá tải, các bạn có những bệnh viện quá tải, các bạn có nhà ở hoàn toàn không đủ khả năng chi trả vì chúng ta đã đưa hàng triệu người nhập cư bất hợp pháp vào để cạnh tranh với người Mỹ”, ông nói.
Người dẫn chương trình của CBS Margaret Brennan lưu ý rằng những người nhập cư Haiti ở Springfield có tư cách hợp pháp. Người dân địa phương và các nhà lãnh đạo cho biết sự xuất hiện của họ đã giúp hồi sinh thị trấn, nơi đã mất một phần tư dân số kể từ những năm 1960.
Vance về cuộc khủng hoảng khí hậu và sản xuất
Thượng nghị sĩ Ohio đã nhiều lần bày tỏ sự hoài nghi về thực tế rằng khí thải carbon đã gây ra tình trạng nóng lên toàn cầu.
Tối nay, ông đã có đôi chút tinh tế: “Một trong những điều mà tôi nhận thấy một số người bạn bên đảng Dân Chủ nói nhiều là mối quan tâm về khí thải carbon, ý tưởng rằng khí thải carbon thúc đẩy mọi biến đổi khí hậu… hãy cứ nói rằng điều đó đúng, chỉ để tranh luận thôi.”
Bất chấp sự hoài nghi của Vance, thì điều đó thực sự đúng. Một trăm phần trăm tình trạng nóng lên toàn cầu kể từ năm 1950 là do hoạt động của con người như đốt nhiên liệu hóa thạch và phá rừng.
Vance cũng đưa người xem vào một hành trình quanh co để gợi ý rằng nếu Harris thực sự quan tâm đến cuộc khủng hoảng khí hậu, bà sẽ đưa các công việc sản xuất trở lại Hoa Kỳ.
Khí thải carbon, cho dù được sản xuất tại Hoa Kỳ hay ở nước ngoài, đều góp phần vào tình trạng nóng lên toàn cầu. Đạo luật Giảm lạm phát năm 2022 – luật khí hậu mang tính bước ngoặt của chính quyền Biden – nhằm mục đích khuyến khích sản xuất trong nước.